Stress is geen vreemd woord meer in het leven van jongeren. De lat ligt hoog. Ze moeten presteren op school, vrienden onderhouden, sociaal meedraaien, hobby’s combineren en keuzes maken voor later. Daarnaast draait de wereld online non-stop door en lijkt iedereen het altijd beter of moeitelozer te doen. Geen wonder dat zoveel tieners in België zich gespannen, overweldigd of uitgeput voelen.
Toch blijft stress bij jongeren vaak een stille spanning. Ze kunnen vrolijk lijken, blijven functioneren en toch vanbinnen helemaal vastlopen. Ouders voelen dan meestal wél dat er iets schuurt — je merkt dat je kind sneller emotioneel reageert, minder zin heeft om te praten, of alles uitstelt. Soms lijkt schoolwerk opeens enorm zwaar, terwijl dat vroeger vanzelf ging. Niet omdat ze niet willen, maar omdat hun hoofd simpelweg vol zit.
Stress bij jongeren laat zich op verschillende manieren zien. Sommige jongeren trekken zich terug, anderen worden prikkelbaar of juist stiller dan voordien. Ze kunnen last krijgen van hoofdpijn, buikpijn of moeite met slapen, zonder duidelijke medische oorzaak. Het lichaam spreekt wanneer emoties geen uitweg vinden. Soms wordt school met tegenzin of angst benaderd, worden hobby’s stopgezet, of zeggen ze steeds vaker afspraken af. Piekeren neemt dan de plaats over van ontspanning: denken wordt overleven.
De vraag is dan: waar komt al die spanning vandaan? Het antwoord is zelden één ding. Vaak stapelt het. De prestatiedruk op school, de constante vergelijking met leeftijdsgenoten op sociale media, de angst om te falen, volle agenda’s met weinig herstelmomenten… Jongeren voelen dat ze moeten bijhouden, meedraaien, presteren. En wanneer hun draagkracht niet in balans staat met die verwachtingen, raakt het zenuwstelsel overbelast. Dat maakt hen niet zwak — het maakt hen menselijk.
Als ouder is het niet altijd eenvoudig om hiermee om te gaan. Je wil helpen, maar je weet soms niet hoe. Het meest helpende beginpunt is luisteren, zonder meteen oplossingen klaar te hebben. Een simpele vraag als “Wat maakt het lastig voor jou?” opent vaak meer ruimte dan tien adviezen. Stress hoeft niet meteen opgelost te worden; eerst wil die gezien worden. Jongeren voelen zich vaak al lichter wanneer hun spanning benoemd mag worden zonder oordeel.
Daarnaast kan het fijn zijn om samen kleine ademruimte in te bouwen. Niet alles moet altijd vooruit — soms is rust net progressie. Even wandelen, muziek luisteren, douchen of gewoon niets moeten kan wonderen doen. Stress los je niet op met één grote ingreep, maar met kleine haalbare stappen. Eén ding per dag dat helpt, is al beter dan alles proberen tegelijk.
Soms blijft spanning echter aanwezig, ook wanneer je als ouder veel probeert. Dat betekent niet dat je faalt, maar dat er mogelijk iemand van buitenaf nodig is bij wie je kind veilig kan spreken. Jongeren praten soms makkelijker met iemand die niet tot hun directe leefwereld behoort. Iemand met afstand kan lucht en richting geven waar thuis vooral zorgen of liefde voelbaar zijn.
Online begeleiding kan daarin een waardevol anker zijn. In sessies van dertig minuten — kort, overzichtelijk en afgestemd op jongeren — werken we samen aan het leren begrijpen van stress, het ordenen van gedachten en het versterken van veerkracht. Wie meer steun nodig heeft, kan kiezen voor een traject waarin we stap voor stap bouwen aan rust, controle en zelfvertrouwen. Niet in één sprong, maar in haalbare stukken.
Stress hoeft geen permanente staat te worden. Met begrip, ruimte, tijd en begeleiding kan een jongere terug grip krijgen op wat nu misschien te veel voelt.
Reactie plaatsen
Reacties